Historia okularów

historia okularów

Pragnienie zgłębienia funkcjonowania wzroku człowieka, poprawy jego niedomagań sięga najdawniejszych czasów.

Początki

Wszystko się zaczęło od wykorzystywania szkła, które powstawało w wyniku stopienia piasku pod wpływem uderzenia w niego pioruna. Później nauczono się je wytapiać celowo. Na podstawie zachowanych dowodów uważa się, że produkcja szkła liczy już sobie ponad 40 wieków, czyli jest starsza niż wytop metalu.

Do powiększania używano również rożne naturalne przezroczyste kryształy. Natomiast wypolerowane kryształy znane były jako pełniące rolę zwierciadeł.

Z czasów starożytnego świata pochodzą świadectwa o istnieniu pierwszych nauk leczenia oczu, a nawet dokonywaniu zabiegów usuwania zaćmy. Jednak bardzo powoli rodziła się wiedza o sposobie widzenia.

Z lupy okulary

Po roku 1000 w Europie ze przezroczystego szkła lub kwarcu kryształu wykonywano fragment kuli i kładziono płaską stroną na karcie księgi, co dawało powiększone litery. Nazywano je kamieniami do czytania.

Wkrótce zauważono, że lepsze efekty otrzymuje się umieszczając taką soczewkę przed okiem. W niedługim czasie pojawiły się próby takiego jej zamocowania, by nie trzeba było do tego zajmować rąk. Około 1285r. na terenach obecnych północnych Włoch udało się oprawić dwie soczewki w jedną oprawę, a to już stanowiło okulary. Oprawy zaczęto wykonywać z

rogu, drewna, kości i skóry. Traktowano je jako wynalazek na pożytek starców. W niedługim czasie w Wenecji rozpoczęto wyrabianie ich masowo przez szklarzy. Szybko wędrowni rzemieślnicy roznieśli po Europie sztukę wyrobu okularów.

W połowie XIVw. do produkcji opraw wykorzystywano już metale złota, srebra miedzi, żelaza, co umożliwiło wykonać sprężysty mostek pozwalający zacisnąć okulary na nosie. W krótkim czasie zwiększyło to znacznie wygodę ich noszenia. Jednak trzymanie ich przed oczami powodowało uciskanie nosa. Dlatego na popularności zyskiwały wówczas okulary nożyczkowe. Jednak ciągle szukano nowych rozwiązań, zwłaszcza, że okulary szybko zyskiwały na popularności, gdyż upowszechniał się druk.

W XVw. powstały już duże ośrodki produkcji okularów. Pierwsze soczewki dla krótkowidzów powstały dopiero w XVIw. Około XVIIw. zaczęto soczewki dzielić wg mocy. W dalszych latach coraz szybciej i dokładniej poznawano anatomię oka i prawa optyki. Stale udoskonalano produkcję szkieł i opraw. Koleją propozycją były okulary jednooczne trzymane na rączce (tzw. monokl).

Jednak przez następne 300 lat nie rozwiązano problemu mocowania okularów na nosie. Na przeszkodzie stał niekorzystnie położony środek ciężkości okularów i różne ukształtowanie u ludzi nosa i uszu. Hiszpańscy optycy próbowali rozwiązać ten problem przy pomocy tasiemek, które można by owinąć wokół uszu.

Dopiero przełomem było wynalezienie w 1760r. zauszników przez londyńskiego optyka spoczywających na uszach. To rozwiązanie szybko się przyjęło. Wkrótce połączono oprawki z zausznikami poprzez zawiasy.

w XVIIIw. społeczeństwo, głównie lepiej sytuowane zaczęło stosować dwie soczewki zamocowane w jedną oprawę z przytwierdzona do niej rączka do trzymania. Ten wynalazek nosił nazwę Lorgnon. Był on bardzo bogato zdobiony i często traktowany bardziej jako biżuteria.

W XIXw. angielska arystokracja upodobała sobie pojedyncze szkiełko - monokl, które utrzymywane było przed okiem pomiędzy brwią a policzkiem. By go nie zgubić opatrzony był w łańcuszek lub tasiemkę mocowaną do ubrania. Moda ta szybko przedostała się do Austrii i Rosji, gdzie nosiły go osoby z wyższych sfer, zwłaszcza pruscy oficerowie. Dopiero w tych latach powstaje pierwsza fabryka okularów w USA o nazwie Bausch & Lomb. Założona została przez niemieckiego emigranta J.J. Bauscha. W Europie największym ośrodkiem produkcji okularów były Włochy, a zwłaszcza okolice Wenecji. Po I wojnie światowej i upadku Prus moda na noszenie monokla zanikła.

W początkach XXw. na popularności zyskały okulary trzymające się same na nosie przy pomocy sprężystego uchwytu. Nazywane były pince-nez lub binokl.

W Polsce historia produkcji soczewek okularowych sięga czasów przedwojennych. Na skale masową zaczęto je produkować dopiero po 1930r. w Katowicach w zakładach „IWOKA”, które po wojnie zmieniły nazwę na OPTA. W 1945r. powstała Jeleniogórska Wytwórnia Optyczna, jedna z większych hut szkła optycznego w Europie środkowo-wschodniej. W 1990r. fabryka zmieniła nazwę na JZO i poczyniła gruntowne przeobrażenia w zakresach strukturalnych, wytwórczych i asortymentowych, by sprostać wymogom obecnego rynku optycznego.

Powyższe opracowanie powstało w oparciu o pracę „Optyka okularowa” autorstwa M. Zając. Rysunki pobrano ze www.optishop.com.pl oraz materiałów p. M. Zając.

O K U L A R Y - P O R A D N I K

Porad udziela A. Wróblewski - Optometrysta, Mistrz Optyki

Zanim kupisz okulary sprawdź:

Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie do wszystkich tekstów zamieszczonych na stronach witryny www.okularyporadnik.pl należą do Zakładu Optycznego Józef Wróblewski. Jakiekolwiek wykorzystanie całości lub ich fragmentów bez zgody Zakładu Optycznego Józef Wróblewski będzie stanowiło naruszenie przysługujących tej firmie autorskich praw majątkowych, które to działanie zagrożone jest odpowiedzialnością karną jak i cywilną.

Wszelkie materiały graficzne wykorzystane na tej witrynie posłużyły wyłącznie w celach informacyjnych.

Materiały zawarte w poradniku mają charakter poglądowy i nie stanowią porad, z tytułu wykonania których użytkownikowi przysługiwałyby jakiekolwiek roszczenia względem autora Poradnika. Autor poradnika nie ponosi odpowiedzialności za skutki zastosowania się do porad zamieszczonych na stronach www.okularyporadnik.pl.

Since 2010 A. Wróblewski